Merhaba,

Kelime anlamıyla Ticaret nedir diye sorduğumuzda, karşılaşacağımız tanımlama; “belirli bir mal veya mamulün, üreticiden tüketiciye geçişi esnasında uğramış olduğu çeşitli süreçlerin bütünüdür” olacaktır. Günümüz dünyasında, artık sadece malların ticaretinden değil, hizmetin ticaretinden de bahsediyor durumdayız. Dolayısıyla ilk olarak, Yurtiçi yapılan mal ve hizmet satışlarına İç Ticaret, Yurtdışına yapılan mal ve hizmet satışlarına da Dış Ticaret, terimleri karşılıyor bizi. Konumuzun İhracat Bedelleri ve Uygulamaları olması nedeniyle, Dış Ticaretteki iki ayrı tanımı da yaparak, konuyu derinlemesine inceleyebiliriz. Yurtdışına yapılan satışlara İhracat, Yurtdışından yapılan alımlara ise İthalat demekteyiz. İhracatın kendi içerisinde bazı detayları bulunmaktadır. Buradaki en önemli kısım, Teslim Şekilleridir. Bu teslim şekillerinin kısaltmalarına buradaki linkten erişebilirsiniz.

Türkiye Cumhuriyeti Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İhracat Bedellerinin ülkemize 180 gün içerisinde gelmesini zorunlu tutuyor. Dolayısıyla bedeli ne kadar olursa olsun, 180 gün içerisinde mal veya hizmet ihracat bedellerinin, bankacılık sistemiyle ülkeye gelmesi zorunlu. Burada tek istisna, bazı ülkelere istisna tanınmaktadır. Bunun da asıl sebebi, istisna listesinde bulunan ülkelerin, bankacılık sistemlerinin yeteri kadar oluşmamış olması, ülkelerde yaşanan finansal krizler ve aksaklıklar, politik sebepler, ambargolar, vesaire. Bu listeye ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz. Bu gibi durumlar nedeniyle istisna tanınan ülkelerin dışındaki ülkelere yapılan Mal İhracatlarının bedelleri, ihracat tamamlanmadan ya da tamamlandıktan sonra, Gümrük Beyannamesinden belirtilen muhabir banka hesabına muhakkak gelmesi gerekiyor. Gelen bu ödemenin ise, İhracat Genelgesi kapsamında 03.03.2025’den itibaren 25% oranındaki bedelin Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasınca belirtilen Döviz Kuru birimine göre satışı olmalıdır. Bu satış öncesinde, Muhabir Banka görevlisinden İBKB (İhracat Bedeli Kabul Belgesi) düzenlemesini talep ediyoruz ve Gümrük Beyannamesinde belirtilen İhracat Bedelinin 25% oranına tekamül eden tutarın satışını yani Türk Lirasına çevrilmesini onaylıyoruz. Kalan tutarın tasarrufu mükellefe aittir.

Peki “burada bir alt-üst limit var mı?” Sorusuna ise, Evet, yine ilgili ihracat genelgesine göre, 15.000 Amerikan Doları (USD) ve üzerindeki tutarların 25% oranında satışının gerçekleşmesi gerektiği, bu tutarın altında olan ihracat bedellerinin satışının zorunlu olmadığını belirtmemiz gerekir.

Peki bir diğer soru “hizmet ihracat bedelleri içinde durum aynı mıdır?” sorusudur. Burada ise, hayır, aynı değildir demeliyiz. Buradaki en önemli kıstas, İBKB için Gümrük Beyannamesi unsurudur. Hizmet İhracatında, gümrüklü bir işlem olmadığı için, her ne şart altında olursa olsun, tutarı ne olursa olsun, yapılan ihracatın bedeli gelecek ancak bozdurulma yani TCMB’ye satış zorunluluğu yoktur.

Örnek-1: 02.02.2025 tarihinde 11.500 USD İhracat yaptınız. Bu tutarın ödemesinin en geç 01.08.2025 tarihine kadar Gümrük Beyanında belirtilen banka hesabına gelmesi gerekiyor. Ancak %25 oranında satış yapılma zorunluluğu yoktur.

Örnek-2: 15.01.2025 tarihinde 50.000 USD ihracat yaptınız ve ihracat bedeli bu tarihten önce geldiğini ve Banka hesabınızda henüz durduğunu varsayalım. İhracat gerçekleşip, beyanname kapatıldığında yani Gümrük Beyanı oluşturulduğunda, Gümrük Beyanında belirttiğiniz banka hesabına bağlı müşteri temsilcinizle görüşüp %25 oranında yani 12.500 USD dövizi zorunlu olarak satış yaptırıp, İBKB belgesi düzenlenecektir.

Örnek-3: 10.02.2025 tarihinde Hizmet İhracatı kapsamında, Yazılım Bedeli olarak yurtdışında 250.000 USD düzenlediniz ve tahsilatını birkaç defada ya da peşinen tahsil ettiniz diyelim. Bu durumda belirli bir oranda bozdurma yapmak zorunda değilsiniz.

Faydalı olması dileğiyle,